นับถอยสู่การสอบ PAT2 น้องๆ พร้อมกันรึยัง? น้องคนไหนที่คิดว่าอ่านหนังสือไม่ทัน ไม่มีเวลาเเล้ว อย่าเพิ่งท้อ เพราะวันนี้เราจะมาทวงคืนคะเเนน กรด-เบส ที่ยากระดับปราบเซียน ด้วยเทคนิควิเคราะห์โจทย์ตัดตัวเลือก อย่ารอช้าตั้งสติเเล้วมาลองฝึกทำข้อสอบไปพร้อมๆกัน
PAT2 (ต.ค. 58)
อย่าเพิ่งตกใจ โจทย์ยาวดูยุ่งยากก็จริง เเต่ในโจทย์มีคำใบ้อยู่ ลองมาวิเคราะห์โจทย์กัน โดยเเบ่งเป็นสองส่วน
หลายคนอาจงงว่าจากสิ่งที่โจทย์ให้จะหาว่าในเปลือกหอยมี CaCO₃ กี่ % โดยน้ำหนักได้ยังไง บอกเลยว่าง่ายมาก เพราะ โจทย์ใบ้มาเเล้วว่า เก็บเเก๊ส ซึ่งถ้าดูจากสมการเเก๊สตัวเดียวที่เกิดขึ้นคือ CO₂ (g) เเล้ว CO₂ เกี่ยวอะไรกับ CaCO₃ คำตอบอยู่ในสมการ ลองมาดูกัน
จำวิธีการเปลี่ยนหน่วยกันได้รึเปล่า ถ้าจำไม่ได้หรือไม่เเน่ใจ น้องๆ สามารถดูเทคนิคการเปลี่ยนหน่วยด้วย “สามเหลี่ยมโมล” ได้จากบทความ ทวงคืนคะเเนน PAT2 เรื่อง ปริมาณสารสัมพันธ์
ได้คำตอบเเรกเเล้วมาตัดตัวเลือกกัน
ถ้าเป็นในห้องสอบน้องๆ สามารถตอบข้อ 3 ได้เลยจากการตัดตัวเลือกเเต่วันนี้เราจะมาเเสดงการหาค่า pH ให้ดูกัน สูตรหาค่าคือ pH = -log[H⁺] สิ่งที่เราต้องรู้คือหลังสิ้นสุดปฎิกิริยาเเล้วเหลืออะไรที่มีผลต่อค่า pH ซึ่งคำตอบอยู่ในสมการเหมือนเดิม มาย่อยดูที่ละส่วนกัน
CaCO₃ + 2HCl (aq) —> CaCl₂ (aq) + H₂O + CO₂ (g)
- CaCO₃ เป็นสารตั้งต้น ถูกใช้หมด
- 2HCl (aq) : ตัวเดียวที่เหลือเเล้วมีผลกับ pH
- CaCl₂ เป็นเกลือกลางไม่มีผลกับ pH เพราะเกิดจาก Ca(เบสเเก่) + Cl(กรดเเก่)
- H₂O : เหลือเเต่เเทบไม่มีผลต่อค่า pH
- CO₂ (g) : ไม่เหลือเพราะถูกเก็บเเยกไปเเล้ว
ดังนั้นต้องหาว่า HCl เหลือเท่าไหร่จึงจะหาค่า pH ได้ ลองคิดดูซิว่าเราจะหา HCl ที่เหลือได้จากไหน คำตอบก็คือจากสมการอีกนั้นเเหละ
CaCO₃ + 2HCl (aq) —> CaCl₂ (aq) + H₂O + 1CO₂ (g)
เรารู้เเล้วว่ามี CO₂ = 0.01 mol ถ้าดูจากสมการจะเห็นว่า HCl เป็น 2 เท่าของ CO₂ (2:1) เเสดงว่ามี HCl=0.02 mol
ตอนนี้ที่เรารู้คือ ใช้ HCl ไป 0.02 mol เเต่!!!!! อยากรู้เหลือเท่าไหร่ ? ต้องคิดย้อนกลับว่าเริ่มต้นมีเท่าไหร่ โดยโจทย์ให้มาเเล้วว่า สารละลาย HCl เข้มข้น 0.15 M 200 cm³
เราสามารถหา HCl เริ่มต้นได้โดยใช้สูตร mol =NV/1000 : (0.15)(200)/1000 = 0.03 mol (HCl เริ่มต้น)
เมื่อรู้ HCl เริ่มต้นเเละที่ใช้ไปเเล้วเราสามารถหา HCl ที่เหลือได้จาก : HCl เริ่มต้น – HCl ที่ใช้ = 0.03 – 0.02 = 0.01 mol คือ HCl ที่เหลือ ขั้นต่อไปเราจะมาหา pH กันเเล้ว
จากสูตร pH = -log[HCl] เราต้องหา [HCl] โดยเปลี่ยน โมล เป็น โมลาร์
ใช้สูตร mol/ปริมาตรของระบบ = 0.01/200 = 0.5×10⁻¹ หรือ 5×10⁻²
เอาไปเเทนค่าหา pH = -log[HCl] = 2-log5 = 2-0.7 = 1.3 ตอบข้อ 3
เห็นไหมว่าไม่ยากถ้าเราเข้าใจเเละวิเคราะห์โจทย์ได้ที่สำคัญ ”อย่าลืมเปลี่ยนหน่วย” ซึ่งถ้าน้องๆ คนไหนที่ยังจำไม่ได้หรือไม่เเม่นเรื่องเปลี่ยนหน่วยสามารถดูเทคนิค สามเหลี่ยมโมล ได้จากบทความ ทวงคืนคะเเนน PAT2 เรื่อง ปริมาณสารสัมพันธ์ ถ้าน้องๆ มีคำถามที่สงสัยสามารถมาพูดคุยกันได้ที่ Facebook Dek-D School หรือ Line @schooldekd
เเละสำหรับน้องๆ ที่ต้องการเตรียมตัวให้พร้อมสำหรับการสอบ TCAS สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมและสมัครเรียนได้ที่ พิชิต TCAS เคมี: กรด-เบส สอนโดยดร.โรจน์ฤทธิ์ โรจนธเนศ (อ.เต้)ผู้ช่วยศาสตราจารย์ประจำภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โอกาสที่จะได้เรียนกับตัวจริงด้านเคมีแบบนี้มีไม่บ่อยห้ามพลาดนะคะเป็นกำลังใจให้ #Dek62 สอบติดมหาลัยที่อยากได้ไปพร้อมกัน 🙂
