การเกิดกระแสประสาทหรือ Action Potential มีกลไลหลักๆ อย่างไรบ้าง มาดูกัน
กระแสประสาท (nerve impulse) เกิดจากการเคลื่อนที่ของ Na+ เข้าสู่เซลล์ปริมาณมาก โดยมีกลไกการเกิดแบ่งออกเป็น 5 ระยะ ดังนี้
- ระยะพัก (resting state) เป็นระยะที่เซลล์ประสาทไม่ถูกกระตุ้นศักย์ไฟฟ้าที่เยื่อหุ้มเซลล์มีค่าประมาณ -70 mV
- เมื่อเซลล์ประสาทถูกกระตุ้น จะทำให้ช่องประตูโซเดียม (Na channel) บนเยื่อหุ้มเซลล์บางประตูเปิด Na+ เคลื่อนที่เข้าสู่เซลล์ ทำให้ศักย์ไฟฟ้าที่เยื่อหุ้มเซลล์เพิ่มขึ้น (depolarization)
- Action potential เมื่อศักย์ไฟฟ้าที่เยื่อหุ้มเซลล์เพิ่มขึ้นจนถึงระดับ threshold (-55 mV) จะทำให้ช่องประตูโซเดียมทุกประตูเปิดหมดทำให้ Na+ เคลื่อนที่เข้าสู่เซลล์ปริมาณมาก เกิดเป็น action potential หรือกระแสประสาท
- Repolarization เมื่อศักย์ไฟฟ้าที่เยื่อหุ้มเซลล์เพิ่มจนถึงระดับหนึ่ง ช่องประตูโซเดียมจะปิด ช่องประตูโพแทสเซียมจะเปิด ทำให้ K+ เคลื่อนที่ออกจากเซลล์ ศักย์ไฟฟ้าที่เยื่อหุ้มเซลล์จึงลดลง
- Undershoot ช่องประตูโพแทสเซียมปิดช้า ทำให้ K+ เคลื่อนที่ออกมาก ศักย์ไฟฟ้าที่เยื่อหุ้มเซลล์จึงลดต่ำกว่า -70 mV จากนั้นศักย์ไฟฟ้าจะกลับเข้าสู่ภาวะศักย์พร้อมเกิดกระแสประสาทรอบถัดไป
เห็นมั้ยว่าถ้าเราทำความเข้าใจมันอย่างเป็นขั้นเป็นตอน ชีวะก็ไม่ใช่วิชาท่องจำจนหัวระเบิดแบบที่ใครๆ ว่ากันเลยนะ แต่ที่ผ่านมาเราเรียนมาด้วยวิธีผิดๆ ท่องจำงูๆ ปลาๆ มาต่างหาก ถ้าอยากได้คะแนน A-Level ตามเป้าต้องรีบเปลี่ยนวิธีทำความเข้าใจใหม่ดูก่อนที่จะสายเกินไป
ติวออนไลน์แนวใหม่ เตรียมสอบ A-Level ชีววิทยา กับดร.ศุภณัฐ ผู้เขียนหนังสือปลาหมึก
เน้นเข้าใจ และเห็นภาพจริง ด้วยเทคนิคเข้าใจชีวะให้เป็นเรื่องราว เป็นเหตุเป็นผล พร้อมภาพประกอบ สอนโดย ดร.ศุภณัฐ ไพโรหกุล ผู้แต่งหนังสือชีววิทยายอดนิยมอย่างปกปู และปกปลาหมึกที่น้อง ๆ รู้จักกันดี จะเลือกติวทั้งที ต้องติวกับอาจารย์ตัวจริงด้านชีววิทยาที่ Dek-D คัดมาแล้ว
ดูรายละเอียดคอร์สและทดลองเรียน
ดูคลิปทดลองเรียน
อยากสอบติดคณะในฝันแบบใช้เวลลาติวน้อยกว่า วางแผนติวออนไลน์กับทีมพี่โค้ช Dek-D School ได้ที่ Line @schooldekd
