ฟินแลนด์นั้นได้ชื่อว่ามีระบบการศึกษาที่ยอดเยี่ยม ติดอันดับ 1 จากการจัดอันดับล่าสุดของเว็บไซต์เวิลด์อีโคโนมิกฟอรั่ม(World Economic Forum) นอกจากนั้นยังเป็นประเทศแรกๆ ในยุโรป ที่บรรจุวิชาด้านการเขียนโปรแกรมซึ่งส่งเสริมการคิดเชิง วิทยาการคำนวณ ไว้ในหลักสูตรระดับชาติ และเริ่มใช้มาตั้งแต่ปี 2560 โดยเป็นทั้งวิชาบังคับและบูรณาการข้ามหลักสูตรในวิชาต่างๆ เริ่มเรียนกันตั้งแต่เกรด 1 (เทียบเท่ากับ ป.1) เป็นต้นไป

หลักสูตรระดับชาติฟินแลนด์ เน้นวิชาวิทยาการคำนวณ

เด็กๆ ฟินแลนด์จะเรียนรู้การเขียนโปรแกรมผ่านการทำกิจกรรมต่างๆ ในวิชางานฝีมือและวิชาคณิตศาสตร์ เพราะหลักสูตรของฟินแลนด์เน้นให้ทุกวิชาเชื่อมโยงเกี่ยวข้องกัน และเพื่อบูรณาการไอซีที(Information and Communication Technology) ให้เป็นส่วนหนึ่งของสาขาวิชาต่าง ๆ โดยมีแนวทางการสอนในแต่ละชั้นแตกต่างกันในแต่ละวัยดังนี้

• เกรด 1-2 (เทียบเท่า ป.1-ป.2) เรียนพื้นฐานเรื่องการเขียนโปรแกรม โดยไม่จำเป็นต้องใช้คอมพิวเตอร์ แต่เน้นให้เด็กฝึกแก้ปัญหาแบบเป็นขั้นเป็นตอน เพื่อฝึกฝนตรรกะ และความคิดเชิงวิเคราะห์ (computational thinking) เช่น ฝึกทำกิจกรรมที่มีด่านต่างๆ เหมือนการเล่นเกม อย่างการทำต่อบล็อกให้เป็นโครงสร้างง่ายๆ ให้สำเร็จเป็นรูปทรงบ้านหรือหอคอย
• เกรด 3-6 (เทียบเท่า ป.3 – ป.6) เน้นการเขียนโปรแกรมให้เป็นส่วนหนึ่งของ“ความรู้เชิงขั้นตอนที่กว้างขวาง” (wide-ranging know-how) และสอนให้เด็กรู้ว่าเทคโนโลยีจะตอบโจทย์ได้มากแค่ไหนขึ้นอยู่กับการควบคุมของคน ในวิชางานฝีมือ เด็กจะได้เรียนรู้ว่าเทคโนโลยีอัตโนมัติต่างๆ สามารถเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างงานแต่ละชิ้นได้อย่างไร ส่วนในวิชาเลข การเขียนโปรแกรมจะถูกประยุกต์ใช้ในการการแก้โจทย์ ผ่านการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ในรูปแบบของกราฟิก เช่น การเรียนผ่านโปรแกรม scratch / scratch jr.
• ในระดับมัธยมต้น(เกรด 7-9) การเขียนโปรแกรม ถูกเน้นให้เป็นวิชาที่มีกิจกรรมเชื่อมโยงเกี่ยวข้องกับวิชาอื่น ทักษะต่างๆ ที่สะสมมาตั้งแต่ต้น จะช่วยให้เด็กสามารถผลิตผลงานที่เกี่ยวกับดิจิตัลด้วยตัวเองได้ รวมทั้งทำงานร่วมกับเพื่อนๆ เพื่อสร้างผลงาน ทั้งในขั้นตอนของการดีไซน์และผลิตชิ้นงานออกมา

ให้อิสระครูและเสริมทักษะการเขียนโปรแกรม

จุดเด่นของหลักสูตรการศึกษาในฟินแลนด์ คือการให้อิสระและเคารพในการบริหารจัดการของโรงเรียนในแต่ละภูมิภาค หลักสูตรภาคบังคับระดับชาติเป็นแค่กรอบหรือโครงร่างกว้างๆ โดยที่โรงเรียนและคุณครูสามารถปรับใช้รูปแบบการสอนและแบบฝึกหัดต่างๆ ได้อย่างอิสระ แต่ไม่ลืมที่จะเสริมการฝึกอบรมทักษะในการเขียนโปรแกรมให้เชี่ยวชาญขึ้นด้วย

โรงเรียนส่วนใหญ่ในฟินแลนด์เป็นการลงทุนโดยภาครัฐ คณะกรรมการด้านกองทุนการศึกษาแห่งชาติของฟินแลนด์ จะสนับสนุนทุนในการศึกษาหาความรู้ของครู ซึ่งรวมถึงการเทรนในเรื่องของความรู้ด้านการเขียนโปรแกรมด้วย ตัวอย่างเช่น มีระบบติวเตอร์ระหว่างครูด้วยกันเอง นั่นคือทุกๆ โรงเรียนจะให้ทุนแก่ครูซึ่งมีความเชี่ยวชาญด้านใดด้านหนึ่งและต้องการติวให้เพื่อนครูด้วยกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ครูผู้มีความรู้ด้านคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีดิจิตัล เพื่อเร่งรัดให้ครูคนอื่นๆ มีทักษะการสอนในเรื่องนี้ได้เร็วขึ้น

ตัวอย่างการเตรียมความพร้อมการเรียนการสอนหลักสูตรเขียนโปรแกรมของฟินแลนด์ น่าจะเป็นประโยชน์ต่อพ่อแม่และคุณครูเอาไปปรับใช้ได้บ้าง ตอนต่อไปเราจะพาไปดูหลักสูตรการเขียนโปรแกรมของอังกฤษและสิงคโปร์ รับรองน่าสนใจไม่แพ้กัน อย่าลืมติดตามกันนะ

• ตอน 1 (ฟินแลนด์) : ทำความรู้จักหลักสูตรวิทยาการคำนวณของฟินแลนด์ ที่เริ่มตั้งแต่ ป.1
• ตอน 2 (อังกฤษ) : หลักสูตรวิทยาการคำนวณในอังกฤษ
• ตอน 3 (สิงคโปร์) : หลักสูตรวิทยาการคำนวณในสิงคโปร์